musikaren eragina heziketan

Gaur egun gehien kezkatzen nauen gaietariko bat hurrengo belaunaldiei utziko diegun mundua da. Honen inguruan gauza asko bururatzen zaizkit baina batetan bakarrik sakonduko dut, amaigabea izango litzateke hausnarketa hau bestela. Nik aukeratutako gaia modu orokor batetan esanda hurrengo belaunaldiek jasoko dituzten baloreak dira.

Mundu osoan zehar  balore desberdin ugari daude, elkarren aurkakoak ere. Herrialde bakoitzaren araberakoa da neurri  handi batean; baino horrek ez du esan nahi herrialde bateko kide guztiek balore eta ohitura berdinak izango dituztenik. Izan ere, oso bestelakoak izan daitezke etxe batetik bestera. Hezkuntzak, komunikabideek, inguruko jendeak… eragin handia dute bai nortasuna eraikitzerako orduan, bai balore horiek beraganatzerako orduan.

Hala ere, globalizazioa gaur egungo egoera deskribatzen duen ezaugarri  bat dela esan dezakegu; hala, ohitura edo pentsamendu komunak ditugu (berdintasuna, elkarbizitza…). Teorian bai, behintzat. Adibidez, arau komun batzuk izatea nahitaezkoa da elkarbizitza sustatzeko. Baina horren barnean ezin da sartu menderatuen eta menderatzaileen papera, ez datoz bat (herri zapalduak eta inperialistak; gizon eta emakumeak; herri pobreak eta potentziak; hiritarren arteko ezberdintasuna….). Berdintasuna zentzu zabalean ulertuta defendatzen dugunon artean ere badago desberdintasuna. Adibidez, teorian defendatzen dutenak edo teoria defendatu bai baina praktikara eramaten ez dakitenak.

Lehen esan dudan moduan, mundo globalizatu batean gaude eta horrek onuretaz gain, arazoak ekar ditzake. Demagun klase batetan hezkidetza asko lantzen dutela, ez dituztela umeak  sexuaren arabera “sailkatzen”; honekin zera esan nahi dut, neska eta mutilak kontuan hartu beharrean pertsonak kontuan hartzen dituztela, hau da, gizakiak hezten dituztela  ez rolak. Zer gertatzen da hori etxean ez badute lantzen? Ez badute komunikabideetan ikusten? Entzuten duten musikak hori ez badu bultzatzen?

Musikak  (eta komunikabideak oro har) tontakeria dirudien arren, izugarrizko garrantzia du baloreetan eta kulturan. Denok badakigu modan  emakumeak objektu sexual gisa agertzen diren abestiak modan  jarri direla (gaztea hamar minutuz entzutea nahikoa da horretaz ohartzeko).  Asko abestien bidez formatuko dira, gai batzuen gainean interesa piztuko zaie, dantza izango da buruan daukaten gauza bakarra letretan erreparatu gabe eta milaka egoera desberdin topa ditzakegu. Hala ere, ezin uka dezakegu nortasunean abestiek eraginik ez duenik. Erabateko berdintasuna defendatzen duen norbaitek ezingo du onartu entzuten dituen abesti  horietan emakumea objektu sexuala izatea edota iragarkietan “super woman”ak agertzea.

Horren aurrean zer egin dezakegu irakasleok? Gai honen inguruan gizarte kontzientziazioa premiazkoa da arazoa guztiz gainditzeko. Baina hori bapatean lortzea ezinezkoa da, paper oso garrantzitsua jokatzen du hezkuntzak honetan aldaketarako motorea baita. Hortaz, irakasleon lana oso inportantea izango da. Eta ez soilik lehen esan dudan moduan arauak, ohiturak etab transmititzeko, eskolaz kanpo kontraesanak sortuko baitira umeak nahastuz. Musika alternatiboa ere erakustea izan daiteke gure zereginetako bat. Ezin ditugu behartu  modan jarri den musika hori entzuteari uztera, hori ez dago gure esku. Baina bai alternatiba bilatu haiek beste musika ere ezagutu dezaten eta ez bakarrik guztiz komertziala dena. Haien esku utzi behar dugu aukera hori. Pirritx eta Porrotxen kantak dira adibide edo alternatiba egokienak, nire ustez, behintzat; munduaren ikuspegi oso desberdina helarazten dute besteekin konparatuz, umeei egokitutakoak eta aldi berean nagusitan haien barnean gordeko dituzten abestiak eta baloreak. Ez dut esaten dena perfektua eta polita denik,baina veste alternatiba bat  sortu arte nik kanta hauek erabiliko ditut. Ez dut uste umeren bat egongo denik Pirritx eta Porrotx baztertuko duenik.