Maria Montessoriren Pedagogia

Maria Montessori, Chiaravalle, Italia,  herrian jaio zen pedagoga izan zen, 1870. urtean, eta 1952an hil zen Herbeeretan, bere pedagogia zabaltzen ari zelarik.

Bere pedagogia, hain zuzen, haur hezkuntzara bideratu zuen, bere ustez ume baten heziketaren garai garrantzitsuena hau baitzen. Garai honetan, umeen motibazioa eta kuriositatea handitzen ahalegindu zen, baita beraien askatasuna bultzatzen ere. Umeen zentzumenak garatzeko objetuak manipulatzea uzten zien, ikasgelako materialak era libre batean erabiltzeko aukera ere ematen die.

Irakatsitako hau eskolatik kanpo ere praktikan jartzea gomendatzen du, hala nola etxean mahaia jartzea, eskuak beti garbitzea, zikindutakoa txukuntzea, mateterial guztial maneiatzea... 

Ume bakoitzak bere garapen propioa duela adierazi zuen, eta horregatik taldeko lana zein bakarkakoa garatu behar dela, nahiz eta berari talde lana bultzatzea gehiago gustatu. Talde hauetan armonia egotea ezinbestekoa dela dio, eta honetarako autodiziplina erabiltzen da, hau da, umeek erabakitako arau komunak erabiltzen dira.

Eskola egun batean ariketa ugari erabiltzen saiatzen zen, hau da, goizean irakurketa eta idazketa lantzen zuten, baita matematika eta lengoaia; gainera, egunero umeek kirola eta solasean aritzeko aukera zuten. Mahaien antolaketa, beraien komoditatearen arabera kokatuko dira, jolasean daudenean oztoporik izan ez dezaten

Azkenik, gelako txoko guztiak erakargarriak suertatu behar zaizkio umeari, honela, irakurketa espaziora joan nahiko du, aparientziak erakarri egingo du, eta gainera, gusturago ibiliko da.

ERRUBRIKA

Kontzeptu mapa

Wert-en hezkuntza erreforma

Pil-pilean dagoen gaia dugu hau, wert hezkuntza ministroak proposatu eta burutuko dituen erreformak. Garrantzitsua iruditzen zait hezkuntza lanbide aukeratu dugunontzat, izan ere, gu hezkuntza sistema horren parte izango gara gustatu ala ez, horregatik erreforma hauek aztertzea eta zuzenak diren ala ez ikustea egokia iruditzen zait. Modulu lanean buru belarri gabilenez orain gaiari erreferentzia egiten dion aldaketa aipatuko dut, beste erreformak hurrengo sarrera baterako utziz.

Wertek hau defendatuz: "El modelo que separa a los niños de las niñas no supone siempre, necesariamente, una discriminación", hezkuntza segregatua eskaintzen duten eskoletan diru finantziazioa mantentzea ezarri du. Eskolek autonomia izango dute haien metodo pedagogikoak ezartzeko, gainera, hezkuntza administrazioek eskola segregatuak finantziatu ahal izango dituzte, hezkuntza diskriminazioen aurkako kobentzio internazionala betez gero. Baina, nola liteke eskola diskriminazioa esplizituki betetzen duen (nesken eskoletan mutilak ez onartuz eta alderantziz) eskola batek kobentzio internazional hori betetzea? Argi eta garbi diskriminatzen duten heinean ezingo lirateke onartuak izan sektore publikoan diru publikoa jasoz.

Férnandez Enguirak dioen bezala: "Si creemos en la plena igualdad y la mejor convivencia entre las personas de distinto sexo-género en la esfera pública, debemos educarlos para ello desde la esfera pública, mediante la experiencia, y eso quiere decir la escuela, la experiencia de la escolaridad, no simplemente prédicas en las familias que son la esfera privada ni en aulas diferenciadas que contradigan la práctica que proponen". Honekin guztiz ados nago ni, izan ere, modulu lanerako bilaketak egitean eta idazterakoan, argi geratu zait hezkuntza oso tresna baliotsua dela gizarte berdinago bat lortzeko, umeak berdintasunean heziz gero etorkizunean beste jarrera askeago batzuk hartuko dituztelako. Horregatik, harrigarria iruditzen zait gaur egun oraindik ere eskola segregatuak defendatzea esanez diskriminaziorik burutzen ez dutela, eta okerragoa iruditzen zait diru publikoa erabiltzea nire aburuz diskriminatzen duen hezkuntza mota bat defendatzeko.

ARGITARATZEKO

ZER DA IRAKASLE IZATEA?

Testu hau aukeratu dugu, irakaslea izango denarentzat pauta edo gomendio batzuk ematen dituelako irakasle lanean hasi baino lehenago kontuan hartzeko, seguraski askorentzat oso baliogarria izango delako gogoz  eta zentzuz hartzeko ogibide hau. Gainera, irakasle izaterako orduan izan ditzakegun arazo edo akatsak konpondu eta sahiesteko balio duela uste dugu.

Irakaslea ogibide bezala honen ikasleei erakustea eta jakintza berriak barneratzea helburu duena 

da. Irakasle bat irakasgai batean espezializatua izan daiteke, edo jakintza orokorrak transmititu 

ditzake, lehen hezkuntzako tutore askoren antzera. Irakasleak zein ikasleak ikasketa prozesuan 

parte-hartzaile aktiboak dira, irakasleak ikasketa prozesua bideratzen duelarik. Irakasleen 

izendapenerako bestelako termino batzuk ere badaude, hala nola; maisu/maistra, andereño... 

Irakasle baten funtzio garrantzitsuenetako bat, umeek euren inguruko mundua eta euren burua 

uler dezaten da. Umeei euren barruan duten jakiteko grina azaleratzen saiatu behar dira 

irakasleak, hauek ikus dezaten asko dakitela eta nahi duten guztia izatera hel daitezkela. 

Irakasle izatea dagoen lanbideetariko aberasgarriena da, bokazionala den heinean behintzat. 

Ikasleen jakintza bere eskuan dago eta horrek egiten du lanbidea oraindik baliagarrriagoa. Lan 

handia eta inplikazioa eskatzen ditu, bere esku baitago, maila handi batean, hauen ikasleen 

etorkizuna zein ikasteko eta egunero hobetzeko grina. Irakasleak dira, beraz, etorkizuneko 

langileen leheenengo hezitzaileak. Horretaz guztiaz gain beren indarrak jartzen dituzte 

ignorantziaren kontrako bidean. 

Ikasleak etxean ikasteaz arduratu behar diren arren, irakasleak du funtsezko papera ikasketa 

prozesuan, irakasgaietaz gain baloreak zein arau sozialak inkulkatzen dizkielarik. Irakasle baten 

ezaugarri aipagarrienetakoa pazientzia izan behar da, ikasleak errespetuz tratatu eta jakinduria 

izateaz gain. Irakasle onak kontsideratzen direnak, ikerketak eta saiakuntzak egin ohi dituzte 

heziketaren metodologia hobetzeko eta ikasleek gehiago ikas dezaten aspertu gabe eta interesa 

erakutsiz. Bestalde, urteak aurrera doazela, eta lehen irakaskuntzan denbora asko zeramatzaten 

irakasleak pribilegiatuak edo aipagarriagoak baziren ere, generazio berriak gogor datoz eta 

askotan egiten dute apostu ikasketa metodologia berrien alde. Modu horretan irakasle asko eta 

asko daude zeintzuk euren bokazioa dela eta ikasleentzat erreferente bihurtzen diren, bizitza 

guztian gogoratuak izanik. 

Irakaskuntza ikuspuntuaren arabera guztiz alda daitekeen lanbidea da. Irakasle asko daude 

aspertuta eta temarioa bukatzeko irrikitan, eta horiek ez dute inolako bokaziorik ez irakasle 

izateko gogorik. Seguruena irakasle bezala sartu ziren nota ez zutelako behar bestekoa benetan 

nahi zutena egiteko edo askotan esaten den bezala lanbide ona delako oporren eta soldataren 

arabera. Hau aldiz duela urteak zen, orain gero eta bokaziozko irakasle gehiago hezten hari dira 

suertez, magisteritzan sartzeko nota igo baita eta soldatek behera eta paroak gora egiten duen 

arren hor dabiltzalako irakasle bihurtu nahi dutenak. 

Olaia Aranburu Badiola

Aranbizkarran lehen eguna

Goizeko 9:30ak ziren talde elkarreragileetako boluntarioak umeengana joateko prest geundenean. Ni behintzat poz-pozik baina urduri nengoen hasiera batean. Klasean sartu eta han zeuden etorkizunean guk irakatsiko genien adineko umeak. Denak guri begira, arreta handiz. Irakasleak azaldu beharreko azalduta bakoitza talde batera abiatu ginen. Nik umeen ondoan eseri orduko utzi nuen urduritasuna alde batera eta eurekin hizketan hasi nintzen. Talderik talde pasa ostean harriturik geratu nintzen zer nolako ume mota desberdinak aurki daitezkeen ikasgela batean. Bai jatorriz bai izaeraz bai adimen mailari begira guztiz desberdinak ziren haien artean, eta horrek modu batera edo bestera arazo batzuk sorrarazi zituen ariketak egitean; matematikan arazoak zituzten umeen aurrean beste ume batzuen harrokeria, ume batzuk parte hartzea beste batzuk isilik egoten ziren bitartean.

Argi dago irakasle bat desberdintasun hauekin bukatzen saiatu behar dela, eta hori egiten saiatu nintzen, umeei txandak errespeta zitzaten saiatuz eta elkarri laguntzea bultzatuz. Talde bakoitzean irakasgai bateko materiala landu genuen eta hori izango omen da talde elkarreragileen dinamika hemendik aurrera (eta horrela izan da daramatzagun 3 egunetan). Nire ustez oso aberasgarria izango da etorkizunerako eta benetan zerri aurre egingo diogun konturatzeko. Agian modu honetan ikasle askok gogo handiagoak garatuko dituzte irakasle izateko grinari dagokionez baina ziur nago egongo dela baten bat atzera botatzen dena benetan ikusten duelako ez dela umeekin egoteko jaio.

3 saio izan ditugu jada, eta gutxi izan arren umeak (batzuk besteak baino gehiago) oso rezeptibo ikusten ditut eta ez dut arazorik izan. Saioak amaituaz batera etxerantz joaten naiz bizitako esperientziari bueltak emonez eta gogoratuz momentu bakoitza ume horiekin nengoela. Pentsatuaz batera ezinegona sentitzen dut datorren astean berriro ume maitagarri haiekin lanean aritzeko eta ahal dudan guztia haiei transmititzeko.

hezkuntzan aldaketa

Hezkuntzak eraldaketa sakona behar duela esatean asko ados egongo gara. Baina nola? Prozesu luzea izango da, ezin da egun batetik bestera egin; bestela, historian hainbatetan gertatu izan dena gertatuko da, hau da, horren alde ez daudenak haien ideiak aldarrikatu eta berriz ere aurrekora pasatuko gara edo aldarrikapen horiek aurrera eraman eta horiek inposatuko dituzte. Iraultza egin behar dela, bai, baina gauza asko daude egiteko lehenago. Kontzientziazioa, irakasle guztiok aldaketarako prest egon behar gara, kontzienteak izan behar gara hezkuntzak behar duen eraldaketaz; formakuntza, hori ezinbesteko da egin nahi dena modu egokian egin ahal izateko akatsak egin arren; gogoak, bestela ez du ezertarako balio etab.

Nire ustez, eraldaketa sakon hori egin baino lehen gauzak pixkanaka pixkanaka aldatu behar dira. Badaude mila gauza gaur egungo hezkuntza sistemaren barnean ere aldaketa horretarako deia izan daitezkeenak. Irakasleen jarrera aldatu beharreko lehenengo pilareetarikoa izango da. Egia esan, ez nago ziur nolakoa izango den LH-ko egoera momentu honetan; baina bizi izandakoaren arabera, irakaslea erdigunea izaten jarraitzen du. Adibidez, haren aulkia pribilegio bat izatea da, edo hala hartu izan dut nik behintzat. Besteona baino askoz erosoagoa. Ondo legoke, beraz, denek aulki berdinak izatea denak parekoak izateko. Askotan hitz egiten dutela  edota adi ez direla egoten aitzakiatzat hartuz banaka edo binaka jartzen dituzte aurrera begira, irakasleari begira. Honekin ez dut esan nahi taldeka antolatuta dauden ikasgelak ez daudenik horretan aurrerapen handiak egon baitira; baizik eta horrelako detaileak aldatzea eraldaketari bidea irekitzeko baliagarria izango dela.

Indibidualismo horrekin apurtzeko azterketak alde batera uztea izango litzateke zentzuzkoena, nire ustez. Hala ere, kentzea arazoak ekar ditzake zuzendariekin edo gorago daudenekin (lan egiten ari garen eskolaren filosofiaren arabera, noski). Ebaluatzeko beste modu bat beharrezkoa da. Baina hori alde batera utzita, zer gertatzen da materialarekin? Ikasle bakoitzak bere mahaia, aulkia eta apala du. Apala izatea zentzuzkoa izan daiteke egunero liburu guztiak aldatzea ez baita praktikoa. Baina mahaia? Zergatik bakoitzak du berea? Ez litzateke hobea izango aldatzen joatea? Guztiekin harremanetan egongo lirateke, denak gehiago ezagutuz, mahaiak denenak izango liratezke eta ez bakoitzarenak. Hau gure klasean ere gertatzen da eta inork ez zigun esan non eseri, lerroan zehar aldatu arren egunero esertzen gara lerro berdinean inguruan betikoak izanik. (kapitalismoaren eragina, agian)

Klasean erabiltzen den materiala ere kolektiboa izatea ez legoke gaizki. Orain  bakoitzak bere margoak, arkatza, boligrafoak etab. ditu. Behar den materiala kurtso hasieran erosiko litzateke fotokopiengatik, irteerengatik… gurasoek ordaintzen duten moduan materialarengatik ordainduko lukete. Behar duten materiala eskura izango dute. Koadernoak askotan ez dira amaitzen, baina hurrengo urtean berria erosten da; hau, adibidez, galaraziko genuke, material guztia ondo aprobetxatuz. Pasaden astean Aranbizkarrako ikastolan ume batek beste bati bere gauzak uzteko esan zion; orduan nik esan nion ez ziola apurtuko eta ez zela ezer gertatzen beste batek hartzeagatik (gainera, bakarrik eskuan zuen, ez zuen erabili, hau da, ezin zuen esan gastatuko ziola), eta berak erantzun zidan esanez kokoteraino zegoela beti gauzak hartzen zizkiolako gero erabili ez arren. Eta niri, behintzat, penagarria iruditu zitzaidan egoera hori.

Esperientziak esango digu zenbat gauza gehio aldatu daitezkeen. Orain bakoitzak pentsa dezala honez gain edo hau kenduta, ze aldatu nahi duen eta hori nola egingo duen.